جستجوی مهارکننده های آنزیم تیروزیناز در عصاره ی هگزانی برخی از گیاهان استان کردستان

تیروزیناز به عنوان یک آنزیم کلیدی در بیوسنتز ملانین و همچنین در تعیین رنگ پوست و موی پستانداران شناخته شده است. آنزیم تیروزیناز دارای دو مکانیسم مهم در بیوسنتز ملانین می¬باشد؛با فعالیت مونو فنولازی باعث هیدروکسیله کردن سوبسترا شده و با فعالیت دی فنولازی باعث اکسید کردن سوبسترامی¬شود.بیماری های پوستی مختلفی مانند: ملازما،لکه های پوستی و اگزما از تجمع سطح بالایی از رنگدانه های اپیدرمی(ملانین) به وجود می آیند. از طرفی گیاهان و عصاره آن ها منبع غنی و ارزانی از ترکیبات فعال هستند، که می توان از آن هابرای مهار تیروزیناز و درمان بیماری های پوستی وابسته به تجمع رنگدانه یملانین استفاده ¬کرد.در این پژوهش جهت یافتن فعالیت مهارکنندگی تیروزیناز در محصولات طبیعی، از 70گیاه بومی مناطق مرکزی استان کردستان استفاده شده و اثر مهاری عصاره ی هگزانی قسمت های هوایی گیاهان بر روی فعالیت تیروزیناز آزمایش شد.تمام عصاره ها برای فعالیت مهاری تیروزیناز در چهار غلظت 001/ ،01/0،1/0و 1 میکروگرم بر میلی لیترمورد سنجش قرار گرفتند.روش سنجش براساس مطالعات اسپکتروفتومتریبا استفاده از میکروپلیت و قرائت جذب در طول موج 492 نانومتر بود و از اسیدکوجیکبه عنوان کنترل مثبت استفاده شد. در میان عصاره های هگزانی سنجش شده، تنها 10 عصاره ی گیاهی فعالیت مهاری بالاتر از 50 درصد رانشان دادند؛شاملعصاره گیاهان: gundeliatourneforti (l.),astragalusvegetus bunge,viciahyrcanicafisch.& c. a. mey, campanula involucrate auch.ex dc,isatiscappadocicadesv, sanguisorba minorsubsp.lasiocarpa(boiss&hausskn) nordborg, eremostachyslaevigatabunge, ballotanigral. subsp. kurdica p.h.davis, astragaluscaryolobus bge,aristolochiabottaejaub. در این میان gundeliatourneforti(l.)، درصد مهار قابل توجهی(92/75%) را نشان داد وic50 آن173/0 میکروگرم بر میلی لیتربود.در فاز دوم مطالعه سه عصاره ی،gundeliatourneforti (l.), astragalusvegetus bunge,campanula involucrate auch .ex dc، برای آزمایشات سینتیکی انتخاب شدند. مطالعات سینتیکی در مورد سه عصاره نشان داد که، عصاره gundeliatourneforti(l.) در چهار غلظت ذکر شده، به ترتیب با رفتاری رقابتی، رقابتی، نارقابتی و مرکب آنزیم را مهار می کند، در حالیکه عصاره astragalusvegetus bunge با رفتاری نارقابتی و عصاره campanula involucrate auch .ex dcبا رفتاری غیررقابتی، رقابتی، مرکب و غیررقابتی آنزیم را مهار می کنند. به نظر می رسد، عصاره¬ی گیاهانی که بیشترین تاثیر را دارند، به خصوص گیاهgundeliatourneforti(l.) ، می توانند موضوع تحقیقات بیشتری با هدف بدست آوردن مهارکننده های تیروزیناز جدید با کاربردهای وسیعی از جمله متوقف کردن تجمع رنگدانه های پوستی ناخواسته انسان باشند.